Blog #5 Potje pesten

De komende weken besteden we extra aandacht aan het betrekken van kinderen bij een afscheid.

Helaas kunnen we kinderen niet behoeden voor de dood. Opa of oma komt te overlijden maar soms ook papa of mama, een familielid of een ander kindje. Voor ons als volwassenen is dit al moeilijk te bevatten, laat staan voor kinderen. Ben tegenover kinderen altijd open en eerlijk in wat er gaande is. Hoe graag we ze ook zouden onthouden van het verdriet, is het juist van belang om ze hierin te betrekken en begeleiden. Iets waar ik veel aandacht aan besteed.

In deze blog vertel ik (met toestemming van de familie) iets over een bijzonder moment van een paar weken geleden.

7 jaar is hij, als opa plots overlijdt. Tijdens het tweede gesprek met de familie maak ik kennis met het enige kleinzoontje. Opa’s grote trots en vriend. Op verzoek van de ouders ging ik nadenken over een ritueel wat we tijdens de afscheidsdienst zouden kunnen doen. Al snel denk je aan het gebruikelijke: kaarsjes aansteken, bellenblazen en een mooie tekening maken.

Een tekening maken was geen probleem, kaarsjes aansteken vond hij een beetje eng en belleblazen? Nee dat is iets voor kleine kinderen……ik moest nog even verder nadenken dus.

Niet veel later gingen we bij opa op bezoek, best wel spannend natuurlijk. We gingen in gesprek met de jongen over wat hij kon verwachten. “Opa slaapt niet, want als je slaapt word je ook weer wakker en dat is nu niet. Als je opa aanraakt is hij niet zo warm als normaal, nee opa voelt een beetje koud, een beetje als het pakje appelsap dat net vanuit de koelkast op tafel is verschenen.” Eenmaal in het uitvaartcentrum gingen we samen naar binnen; papa, mama, hij en ik. Na enige twijfel liep hij naar opa, er viel een stilte… even later voelde hij onder opa zijn neus: “Ja, opa is echt dood want er komt geen lucht meer uit.” Mijn conclusie was dat ik hier niets aan toe te voegen had. We moesten zelfs een beetje lachen om de manier waarop het gezegd werd.

“Wat vond je leuk om samen met opa te doen?” vroeg ik hem. Het antwoord was ‘Pesten’. Het kaartspelletje wel te verstaan. Hij vertelde dat het meestal opa was die verloor en dat ze hun eigen regels hadden.

Ik vroeg hem of hij mij die regels tijdens de afscheidsdienst zou willen leren, zodat ik maar ook alle andere mensen, voortaan kunnen pesten op opa zijn manier. Dat vond hij een goed idee.

Tijdens de dienst hadden we krukken bij opa zijn kist gezet, kaarten op de kist, microfoon aan en kaarten maar. Heel mooi vertelde hij hoe het moest. We speelden een potje en ik verloor.

Ondertussen kregen we een bijzonder en ontroerend gesprek over opa en tussendoor bedacht hij een naam voor het spelletje met opa zijn spelregels: ‘Opa’s pesten’.

Voor hem is het potje pesten nu nog meer van betekenis geworden, een herinnering die hem altijd bij zal blijven. Een warme gedachte aan opa van wie hij dit spelletje geleerd heeft.

Tijdens de koffietafel werd het spelletje nog diverse keren gespeeld, steeds weer met iemand anders met als doel om het ‘Opa’s pesten’ goed onder de knie te krijgen.